\u2013 <\/strong>Stanis\u0142aw Bareja w powszechnie znanej komedii \u201eMi\u015b\u201d przypomnia\u0142 jeden z dogmat\u00f3w propagandy komunistycznej w PRL m\u00f3wi\u0105cy, \u017ce film stanowi najwa\u017cniejsz\u0105 ze sztuk. Kino ze wzgl\u0119du na atrakcyjno\u015b\u0107 i sugestywno\u015b\u0107 przekazu jest niemal idealnym narz\u0119dziem propagandowym. Nic wi\u0119c dziwnego, \u017ce na kinematografii w okresie PRL zaci\u0105\u017cy\u0142o pi\u0119tno propagandy i manipulacji \u2013 czasem jednoznacznej, wr\u0119cz prymitywnej, \u0142atwo rozpoznawalnej, a niekiedy bardziej subtelnej, a przez to bardziej podst\u0119pnej i szkodliwej wobec prawdy historycznej.<\/p>\n \u2013 <\/strong>Poprzez film jako no\u015bnik komunikat\u00f3w, kt\u00f3ry z du\u017c\u0105 \u0142atwo\u015bci\u0105 wywiera wp\u0142yw na odbiorc\u00f3w, wpajano Polakom wiele k\u0142amstw i tzw. p\u00f3\u0142prawd na temat wydarze\u0144 z lat wojny i pocz\u0105tk\u00f3w Polski Ludowej. Kt\u00f3re z tych k\u0142amstw, Pana zdaniem, by\u0142y najbardziej krzywdz\u0105ce i s\u0105 najtrudniejsze do wykorzenienia ze \u015bwiadomo\u015bci Polak\u00f3w? <\/strong><\/p>\n \u2013 <\/strong>Przemilczenie sojuszu Hitler – Stalin, skutkuj\u0105cego napa\u015bci\u0105 Zwi\u0105zku Sowieckiego na Polsk\u0119 17 wrze\u015bnia 1939 r. i faktycznym czwartym rozbiorem Polski; przemilczenie gehenny Polak\u00f3w, kt\u00f3rzy znale\u017ali si\u0119 pod okupacja sowieck\u0105, przemilczenie zbrodni katy\u0144skiej, przemilczenie heroizmu \u017co\u0142nierzy AK, NSZ i Polskich Si\u0142 Zbrojnych na Zachodzie, zohydzenie wizerunku \u017bo\u0142nierzy Wykl\u0119tych i obrazu antykomunistycznego podziemia z okresu powojennego; ukrywanie zbrodni stalinowskich, wytworzenie wra\u017cenia jakoby komunizm w Polsce by\u0142 efektem dzia\u0142a\u0144 rodzimych dzia\u0142aczy, a nie narzuconego systemu przez obce mocarstwo; utrwalenie obrazu wywo\u0142uj\u0105cego wra\u017cenie jakoby po\u0142owa narodu by\u0142a za komun\u0105, a druga \u2013 przeciw. To tylko najwa\u017cniejsze i najtrudniejsze do wykorzenienia ze \u015bwiadomo\u015bci Polak\u00f3w manipulacje historyczne obecne w filmach wyprodukowanych w okresie PRL.<\/p>\n \u2013 <\/strong>13 kwietnia przypada Dzie\u0144 Pami\u0119ci Ofiar Zbrodni Katy\u0144skiej. W naukowym dorobku Pana Profesora znajduje si\u0119 wyj\u0105tkowa publikacja dotycz\u0105ca tej tragedii, a mianowicie biografia ks. Zdzis\u0142awa Peszkowskiego, jednego z kilkuset ocala\u0142ych je\u0144c\u00f3w<\/strong>.<\/p>\n \u2014 <\/strong>W s\u0142owie wst\u0119pnym do \u201eWidma prawdy\u201d<\/em>wyja\u015bniam genez\u0119 tej monografii jako wype\u0142nienie swoistego testamentu duchowego ks. Peszkowskiego, kt\u00f3ry na \u0142o\u017cu \u015bmierci prosi\u0142 mnie o napisanie ksi\u0105\u017cki o najnowszej historii Polski dla m\u0142odego pokolenia. Mia\u0142em to wielkie szcz\u0119\u015bcie, \u017ce ks. Peszkowski obdarzy\u0142 mnie swoj\u0105 przyja\u017ani\u0105, a nawet nazwa\u0142 m\u0142odszym bratem. Jednym z owoc\u00f3w naszej przyja\u017ani by\u0142a pierwsza naukowa biografia kapelana Rodzin Katy\u0144skich i Pomordowanych na Wschodzie. Trzecie, poprawione i uzupe\u0142nione jej wydanie pt. \u201eHarcerz, u\u0142an, kap\u0142an\u201dukaza\u0142o si\u0119 w 2018 r. \u2013 w stulecie urodzin bohatera.<\/p>\n \u2013 <\/strong>Niekt\u00f3re, wci\u0105\u017c emitowane seriale wojenne z czas\u00f3w PRL-u maj\u0105 dzi\u015b status cykli kultowych. Widzowie wiedz\u0105, \u017ce to tylko rozrywka, swoista bajka. Jaki jest wi\u0119c sens ukazywania tre\u015bci propagandowych zawartych w tego rodzaju obrazach?<\/strong><\/p>\n \u2013 G\u0142\u00f3wnie ze wzgl\u0119du na ich sugestywno\u015b\u0107. Wiemy, \u017ce Kloss i Czterej pancerni to bajka, ale czy na pewno wiemy na czym ta bajka polega? W ba\u015bniach i mitach uczeni szukaj\u0105 prawdy psychologicznej. W polskich filmach i serialach wojennych \u2013 nie kwestionuj\u0105c ich rozrywkowego charakteru i warto\u015bci artystycznej \u2013 wskazuj\u0119 rozmaite mechanizmy propagandy, manipulacji oraz indoktrynacji. W \u015bwiadomym zamierzeniu tw\u00f3rc\u00f3w i decydent\u00f3w politycznych mia\u0142y one, w okre\u015blonym celu, o czym\u015b lub do czego\u015b przekonywa\u0107, co\u015b przemilcze\u0107, co\u015b bardziej zaakcentowa\u0107, albo wykreowa\u0107 ekranow\u0105 rzeczywisto\u015b\u0107 fikcyjn\u0105, k\u0142amliw\u0105. To w\u0142a\u015bnie stara\u0142em si\u0119 rozpozna\u0107, nazwa\u0107, zdefiniowa\u0107 w \u201eWidmie prawdy\u201d<\/em>.<\/p>\n \u2013 Manipulacje obecne w sztuce, w tym w filmie to tak\u017ce argument za tym, by systematycznie uczy\u0107 si\u0119 historii. <\/strong><\/p>\n \u2013 Oczywi\u015bcie. Tymczasem, ostatnio nawet w przestrzeni politycznej pojawi\u0142 si\u0119 pomys\u0142 likwidacji studi\u00f3w historycznych i teologicznych. Pomijam absurdalno\u015b\u0107 takiego zamiaru, przebijaj\u0105cego nawet restrykcje z epoki polskiego stalinizmu. Przypomn\u0119 tylko, \u017ce w innych pa\u0144stwach naszego kr\u0119gu kulturowego studia historyczne i teologiczne s\u0105 z prowadzone. Historia bowiem, wbrew obiegowym opiniom i cz\u0119stej praktyce edukacyjnej, nie jest nauk\u0105 o przesz\u0142o\u015bci, ale o tera\u017aniejszo\u015bci. By aktualn\u0105 rzeczywisto\u015b\u0107 dobrze poj\u0105\u0107 i zrozumie\u0107 nale\u017cy rozpozna\u0107 zwi\u0105zki przyczynowo-skutkowe kszta\u0142tuj\u0105ce realia czas\u00f3w wsp\u00f3\u0142czesnych. Nie spadli\u015bmy z kosmosu, nie od nas zacz\u0119\u0142y si\u0119 dzieje ludzko\u015bci. Ka\u017cdy z nas ma rodzic\u00f3w, dziadk\u00f3w, pradziadk\u00f3w. Nie wyobra\u017cam sobie braku ciekawo\u015bci dotycz\u0105cej historii swojej rodziny, narodu, spo\u0142ecze\u0144stwa, pa\u0144stwa, a w dobie globalizacji \u2013 tak\u017ce tego, co stanowi o tym kim jeste\u015bmy, sk\u0105d przychodzimy, co i dlaczego tworzymy.<\/p>\n Patron naszej uczelni, kardyna\u0142 Stefan Wyszy\u0144ski, powiedzia\u0142: \u201eNar\u00f3d bez dziej\u00f3w, bez historii, bez przesz\u0142o\u015bci, staje si\u0119 wkr\u00f3tce narodem bez ziemi, narodem bezdomnym, bez przysz\u0142o\u015bci\u201d. Bez znajomo\u015bci swoich dziej\u00f3w cz\u0142owiek traci sw\u0105 to\u017csamo\u015b\u0107. By tak si\u0119 nie sta\u0142o nauczanie i poznawanie historii jest wci\u0105\u017c aktualnym zadaniem.<\/p>\n Rozmawia\u0142a dr Magdalena Butkiewicz<\/p>\n Dr hab. Grzegorz \u0141\u0119cicki, prof. uczelni – teolog-medioznawca, specjalista w dziedzinie medi\u00f3w audiowizualnych, film\u00f3w fabularnych oraz seriali telewizyjnych. Ekspert w zakresie komunikacji spo\u0142ecznej, dyrektor Instytutu Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa, kierownik Katedry Teologii \u015arodk\u00f3w Spo\u0142ecznego Przekazu na Wydziale Teologicznym UKSW.<\/p>\n \u0179r\u00f3d\u0142o: uksw.edu.pl<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" Dr hab. Grzegorz \u0141\u0119cicki, prof. ucz., dyrektor IEMiD UKSW m\u00f3wi o badaniach nad manipulacj\u0105 w kultowych filmach PRL i o tym, kt\u00f3re k\u0142amstwa historyczne najtrudniej wykorzeni\u0107 ze \u015bwiadomo\u015bci Polak\u00f3w. \u2013 Od lat prowadzi Pan badania naukowe dotycz\u0105ce polskich film\u00f3w fabularnych oraz seriali telewizyjnych. W najnowszej ksi\u0105\u017cce pt. \u201eWidmo prawdy – projekcja fa\u0142szu\u201d, opublikowanej przez Wydawnictwo Naukowe […]<\/p>\n","protected":false},"author":7,"featured_media":5701,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"inline_featured_image":false,"footnotes":"","_links_to":"","_links_to_target":""},"categories":[12],"tags":[],"class_list":["post-3577","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-kultura"],"acf":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/radio.uksw.edu.pl\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3577","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/radio.uksw.edu.pl\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/radio.uksw.edu.pl\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/radio.uksw.edu.pl\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/7"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/radio.uksw.edu.pl\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=3577"}],"version-history":[{"count":2,"href":"https:\/\/radio.uksw.edu.pl\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3577\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":5702,"href":"https:\/\/radio.uksw.edu.pl\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/3577\/revisions\/5702"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/radio.uksw.edu.pl\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/5701"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/radio.uksw.edu.pl\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=3577"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/radio.uksw.edu.pl\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=3577"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/radio.uksw.edu.pl\/pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=3577"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}![\"proflecicki.jpg\"](\"https:\/\/uksw.edu.pl\/images\/proflecicki.jpg\")
<\/p>\n